źródło: Mazurskie Tajemnice
Rezerwat przyrody Nietlickie Bagno to największe i najlepiej zachowane torfowisko niskie na Pojezierzu Mazurskim. Obszar ten, dawniej osuszany przez pruskie władze w celu pozyskania terenów rolnych, z czasem ponownie się zabagnił, tworząc unikalne siedlisko dla licznych gatunków ptaków i zwierząt. Dziś jest to nie tylko ostoja przyrody, ale także miejsce, które skrywa tragiczną historię walk z okresu I wojny światowej.
Mazury w Ogniu – Kampania 1914 roku
Po bitwie pod Tannenbergiem, w której zniszczona została 2. Armia gen. Samsonowa, niemieckie dowództwo podjęło działania mające na celu wyparcie wojsk rosyjskich z Prus Wschodnich. Jednak na początku listopada 1914 roku armia rosyjska ponownie wkroczyła na te tereny. 10. Armia gen. Siewersa stanęła naprzeciwko niemieckiej 8. Armii gen. Belowa, a Bagna Nietlickie oraz okolice Paprotek stały się areną krwawych walk.
Obrona Przesmyków i Twierdzy Boyen
Niemcy, ucząc się na błędach poprzednich starć, rozpoczęli intensywne umacnianie przepraw mostowych i przesmyków, by uniemożliwić Rosjanom obejście linii jezior mazurskich. Mosty i przejścia w takich miejscowościach jak Kruklanki, Pozezdrze, Staświny czy Okartowo stały się kluczowymi punktami strategicznymi. Ich zajęcie dawało Rosjanom dogodną pozycję do dalszej ofensywy w kierunku Twierdzy Boyen.
Przełamanie Frontu pod Cierzpiętami
18 listopada 1914 roku rosyjskim wojskom udało się przełamać linię obrony pod Cierzpiętami, otwierając drogę w głąb Prus Wschodnich. Niemiecka obrona została zmuszona do wycofania się na linię Przykop – Paprotki – Szymonka. W tych trudnych warunkach, na zimnym i bagnistym terenie, doszło do kolejnych starć, które trwały aż do lutego 1915 roku.
Krwawe Boże Narodzenie – 25 grudnia 1914
Kulminacją zmagań w okolicy Bagien Nietlickich była próba przełamania niemieckiej linii obronnej przez rosyjskie wojska 25 grudnia 1914 roku. Carskie dowództwo liczyło na element zaskoczenia, zakładając, że w święta Bożego Narodzenia czujność niemieckich żołnierzy będzie obniżona. Jednak obrońcy byli przygotowani – atak został odparty, choć za cenę wysokich strat po obu stronach.
W tych dramatycznych walkach uczestniczyły jednostki Syberyjskiej Dywizji Piechoty, które próbowały zdobyć niemieckie pozycje na Wzgórzach Paproteckich. Straty Rosjan wyniosły 168 zabitych, 704 rannych i 1200 zaginionych. Teren pokrył się ciałami poległych, a śnieg zabarwił się krwią.
Cmentarze Wojenne – Milczący Świadkowie Historii
Dziś w Paprotkach i okolicznych miejscowościach znajdują się cmentarze wojenne, na których spoczywają żołnierze obu walczących armii. Cmentarz w Paprotkach to miejsce spoczynku 24 niemieckich oraz 183 rosyjskich żołnierzy. Wzniesiono tam tarasowe mogiły, gdzie na wyższych poziomach pochowano Niemców, a na niższych Rosjan.
Podobne miejsca pamięci znajdują się w Marcinowej Woli, gdzie pochowano 169 żołnierzy niemieckich i 301 rosyjskich, oraz w Cierzpiętach, gdzie znajduje się kwatera żołnierzy poległych w walkach z 1914 i 1915 roku. W okolicy zachowały się także umocnienia obronne, bunkry i okopy, przypominające o dramatycznych wydarzeniach sprzed ponad stu lat.
Historia na tle Natury
Bagna Nietlickie, choć dziś są ostoją dzikiej przyrody, w 1914 roku stały się świadkami jednej z najbardziej krwawych kampanii I wojny światowej na Mazurach. Walki na tym terenie były wyjątkowo trudne – żołnierze musieli zmagać się nie tylko z przeciwnikiem, ale również z surowymi warunkami terenowymi i klimatycznymi.
Film “Bagna Nietlickie 1914, cz. II – Cierzpięty. I wojna światowa na Mazurach” to podróż w czasie do okresu, kiedy historia i natura splatały się w jedno, tworząc dramatyczny obraz zmagań ludzi, których losy na zawsze zostały wpisane w ten krajobraz. Zapraszamy do oglądania i poznawania historii, która przez lata pozostawała w cieniu.
Wesprzyj nas jeśli podoba Ci się to co robimy:
https://buycoffee.to/mazurskietajemnice
https://patronite.pl/MazurskieTajemnice
Zajrzyj do nas:
https://www.instagram.com/mazurskietajemnice/
https://www.facebook.com/mazurskietajemnice
https://www.mazurskietajemnice.pl/
Mazury – jest gdzie uciec, odpocząć, zatrzymać się. Ta ziemia cieszy oko, pobudza wyobraźnię i przyciąga swoimi tajemnicami. Dlatego za Zygmuntem Glogerem mogę powiedzieć: Takie już bowiem mam dziwactwo, że zamiast szukać dalekich cudów przyrody, zamiast gonić za zgiełkiem po targowiskach świata, doznaję największej rozkoszy, gdy wpatruję się w dno cichych strumieni i rzek, gdy przykładam ucho do starych mogił, których mrocznych dziejów nikt nie słucha.
O Autorze: Przemek Kawecki - salezjanin, dziennikarz. Pracował w Telewizji Polskiej i Religia TV - prowadząc i realizując m.in. programy: Pytając o Boga, Mam przepis na pielgrzymowanie. Autor wystawy: Mazury przez komórkę. Pasjonat historii Mazur.
